Klinika
Kompresjoterapia, czyli leczenie uciskiem odbywa się za pomocą specjalistycznych bandaży lub gotowych wyrobów uciskowych. Te ostatnie można zamówić samemu, wcześniej konsultując klasę ucisku z lekarzem. Poniżej zamieszczamy opis najważniejszych elementów związanych z doborem wyrobów uciskowych.
Gotowe wyroby uciskowe produkowane są w czterech klasach ucisku. Na problemy żylne zalecane są klasy 1-3, na obrzęki limfatyczne rąk 1-2, a nóg 4. Klasę ucisku powinien polecić lekarz.
Oto lista wskazań do poszczególnych klas ucisku:
W przypadku niewydolności żylnej najlepiej jest dokonywać pomiarów rano, gdy nogi są wypoczęte. Miarkę prowadzimy przy ciele, nie zaciskając jej. Obwody w stawach mierzymy, gdy staw jest lekko zgięty. W przypadku, gdy obwody obu nóg się różnią nieznacznie, dobieramy produkt zgodnie z pomiarem nogi szczuplejszej. Jeśli nogi różnią się znacznie, najlepiej jest zlecić wykonanie wyrobu na zlecenie (na miarę) lub zakupić 2 komplety wyrobów, na każdą nogę w innym rozmiarze.
W przypadku obrzęków limfatycznych pomiarów dokonujemy po I fazie Kompleksowej Terapii Przeciwzastoinowej, gdy obrzęk jest zlikwidowany lub zmniejszony i stabilny. Bezwzględnie pomiarów powinien dokonać przeszkolony personel w doborze wyrobów na obrzęki limfatyczne.
Większość producentów produkuje wyroby zarówno w rozmiarach standardowych jak i na zlecenie. Te pierwsze doskonale sprawdzają się w przypadku schorzeń żylnych, drugie – limfatycznych. Produkty na choroby żył są produkowane z przędzy o dużej rozciągliwości, dlatego tabele rozmiarowe kilku szerokości i kilku długości wystarczą, by dopasować każdemu produkt komfortowy i spełniający swoje zadanie. W przypadku obrzęków dobierane są produkty z przędzy o mniejszej rozciągliwości i najlepiej sprawdzają się wyroby na zlecenie, czyli takie, które wyprodukowane są precyzyjnie na podstawie pobranych wymiarów pacjenta. Metki takich wyrobów mają imię i nazwisko pacjenta, a nie rozmiar. W przypadku obrzęków wyroby nie mogą się wrzynać w obrzęk, bo mogłoby to spowodować pogorszenie stanu zdrowia pacjenta. Dlatego dopasowanie powinno być nawet co do milimetra.
Wyroby okrągłodzine to najpopularniejsze wyroby kompresyjne. Stosowane są w leczeniu schorzeń żylnych. W procesie produkcji formowany jest kształt tuby z włókien o dużej rozciągliwości. Duża rozciągliwość pozwala, by w tej samej „tubie” udało się wyprofilować zarówno duże obwody np. uda jak i zazwyczaj dużo mniejsze - kostki. Wyroby te nadają się doskonale do problemów flebologicznych, ale bez dużych obrzęków. Zastój chłonki tuż pod powierzchnią skóry w przypadku obrzęków powoduje, że dzianina o dużej rozciągliwości wrzyna się w fałdy skórne i roluje. Dodatkowo dzianie na okrągło powoduje różne naprężenie przędzy na zewnątrz i wewnątrz wyrobu. Staje się to zaporą dla odpływu limfy oraz krwi żylnej i wręcz pogarsza stan pacjenta. Wyroby takie nie powinny być noszone przy obrzękach limfatycznych.
Płaski sposób dziania pozwala uformować kształt kończyny poprzez dodawanie i odejmowanie oczek przędzy o małej rozciągliwości. Nie potrzeba zwiększać rozciągliwości nici. Technika płaskiej dzianiny z przędzy o małej rozciągliwości pozwala stworzyć odzież skuteczną w walce z obrzękiem limfatycznym i jest ona dostępna w formie odpowiadającej indywidualnym wymaganiom klientów. Mając problem z obrzękiem, należy szukać wyrobów płaskodzianych.
Wyroby kompresyjne mają tzw. stopniowalny ucisk, co oznacza, że największe ciśnienia są najdalej od serca, w wyrobach na nogi – w okolicy kostek, a w wyrobach na ręce – w nadgarstku. Ta cecha przeciwdziała nadciśnieniu żylnemu i chroni przed narastaniem obrzęku. Mimo, że dają duży ucisk, stopniowalność powoduje, że pacjent czuje duży komfort i ustępują bóle, czy obrzęki.
Wielu pacjentów boi się wyrobów kompresyjnych, bo nie lubi ciasnej odzieży, źle znosi np. podkolanówki, czy skarpety, bo wrzynają się w nogę.
Stopniowalność ucisku powoduje, że uciskowe wyroby medyczne mimo, że wywierają dużo większe ciśnienia niż normalne wyroby, nie powodują takich problemów. Jeśli są dobrze dobrane dają duży komfort.
Jednak, jeśli nigdy wcześniej nie były noszone wyroby kompresyjne, być może na początku należy przygotować stopniowo skórę do kompresji. Jeśli źle się czujemy w wyrobach uciskowych i w pierwszych dniach mamy ochotę szybko je zdjąć, spróbujmy stopniowo wydłużać czas noszenia, np. na początku 3 godziny, potem dłużej, aż w końcu uczucie dyskomfortu minie. Podobnie jak „okularnicy” na początku zauważają ślady po okularach na nosie, a po kilku dniach nie. Skóra przyzwyczaiła się do ucisku.
Dobrze dobrane wyroby wpływają pozytywnie na nasze zdrowie, znacznie usprawniają pracę żył i układu limfatycznego, a pojawiający się dyskomfort może właśnie być związane z adaptacją tkanek do kompresji. Taka adaptacja trwa najdłużej 2 tygodnie.
Oczywiście dobry dobór produktu to także przestrzeganie zaleceń lekarza co do klasy ucisku. Pacjenci z chorobami tętnic nigdy nie będą dobrze znosić kompresji i nie ma to nic wspólnego z tolerancją ucisku. Dlatego zawsze trzeba być pewnym zalecanej klasy ucisku.
Wyroby kompresyjne są wyrobami medycznymi produkowanymi w sposób zapewniający nie tylko efekt terapeutyczny, ale także ograniczający ryzyko alergii.
Od 1998 roku polecamy swoim pacjentom wyroby kompresyjne jako nieodzowny element profilaktyki oraz leczenia i nigdy nie odnotowaliśmy przypadków uczulenia na materiał, z którego produkowane są wyroby, chociaż wielokrotnie pacjenci zgłaszali nam problem, który według nich był taką alergią. Przypominamy tutaj, o jakich czynnościach nie należy zapominać, by zachować skórę w dobrej kondycji:
Wyroby należy prać nie rzadziej niż raz na 2 dni, ponieważ wtórnie mogą uczulać resztki skóry, potu i kosmetyków, które wnikają we włókna wyrobów kompresyjnych. Kosmetyki do pielęgnacji skóry należy używać na noc, kiedy nie mamy nałożonych wyrobów kompresyjnych. Niektóre kosmetyki dopuszczone są do używania podczas stosowania wyrobów kompresyjnych, ale należy to sprawdzić w zaleceniach wydanych przez producenta wyrobów. Paski podtrzymujące wykonane z silikonu utrudniają wymianę powietrza i potu i mogą odparzać, szczególnie w upalne dni. Można w ciągu dnia wywinąć pasek silikonowy i przemyć go wodą. Lepiej też sprawdzają się silikonowe wykończenia w kształcie kropek. Silikon podtrzymuje pończochy punktowo, co ułatwia wymianę powietrza.
Podkolanówki, pończochy czy rajstopy można wybrać w wariancie z odkrytymi palcami. Polecamy takie wyroby pacjentom, którzy muszą wyroby nosić nieprzerwanie przez kilka dni po zabiegu. Jest to dobre rozwiązanie także wtedy, gdy używamy wyrobów latem. Pacjenci z haluksami to kolejna grupa użytkowników wyrobów z odkrytymi palcami.
A teraz argumenty za wyrobami z pełną stopą. Często na wyroby z odkrytymi palcami pacjenci zakładają drugą parę, zwykłych produktów, szczególnie w chłodnie dni. Obie warstwy dzianiny podczas ruchu ocierają się przyśpieszając zużycie wyrobów. Łatwo też wtedy o supełkowanie materiału. Także w przypadku stopy mocno wydrążonej wariant odkrytych palców nie jest dobrym rozwiązaniem. Podczas każdego ruchu stopa roluje się, często boleśnie wrzynając się w stopę.
Uwagi te dotyczą wyrobów ogrągłodzianych. W wyrobach płaskodzianych stosowanych na obrzęki limfatyczne najczęściej polecany jest wariant wyrobów z odkrytymi palcami. W terapii obrzęków należy także zabezpieczyć palce przed narastaniem obrzęku, ale poprzez specjalne wyroby z palcami lub bandażując każdy palce specjalnymi bandażami.
Wielu pacjentów lęka się wyboru podkolanówek przy schorzeniach żylnych, a tymczasem jest to najczęściej wybierany produkt na całym świecie! Jest najtańszy i najwygodniejszy. Kobiety wybierają także pończochy i rajstopy, ale mężczyźni przede wszystkim podkolanówki. Dla nich pończochy lub rajstopy nie są łatwe do zaakceptowania. Osobom starszym najłatwiej jest też nałożyć podkolanówki. W wysokich klasach ucisku pończochy i rajstopy są naprawdę trudne do nałożenia.
A jak to się ma do działań terapeutycznych podkolanówek?
Wyroby kompresyjne mają stopniowalny ucisk i powyżej kolana kompresja jest mniej istotna. Największe nadciśnienie żylne panuje w okolicy kostek i tam właściwy ucisk jest niezbędny. W najbardziej zaawansowanej niewydolności żylnej, czyli w leczeniu owrzodzeń podudzi, noga bandażowana jest od palców tylko do kolana, czyli kompresja obejmuje te okolice, co podkolanówki. Dlatego nie ma powodu, by rezygnować z tych wygodnych produktów. Doskonale spełniają one także swoje funkcje lecznicze, nawet w zaawansowanych schorzeniach.
Kiedy ich nie polecamy? Jeśli duże żylaki umiejscowione są w okolicy kolana i wybrzuszają się tam, gdzie kończą się podkolanówki, lepiej jest nosić wyroby dłuższe. Jeśli wykonywane są zabiegi na żyłach, także najczęściej rekomendujemy stosowanie pończoch lub rajstop. Bezpośrednio po zabiegu wyroby takie utrzymują dodatkowe pady, które zwiększają ciśnienia w miejscach, gdzie wykonywano zabiegi.
