Kontakt Facebook YouTube Instagram E-mail Opinie google

Nowe sposoby terapii uciskowej owrzodzeń żylnych podudzi

Nowe sposoby terapii uciskowej owrzodzeń żylnych podudzi.

Streszczenie: Konsekwentna terapia uciskowa jest niezbędnym środkiem do skutecznego leczenia owrzodzeń żylnych. Wcześniej w leczeniu owrzodzeń stosowane były przede wszystkim opatrunki uciskowe na przykład opatrunki z pasty cynkowej albo z bandaży elastycznych. Obecnie atrakcyjną alternatywę wobec opatrunków uciskowych, w przypadku pacjentów mobilnych, stanowi możliwość noszenia nowoczesnych wyrobów uciskowych, takich jak rajstopy bądź podkolanówki.

W niniejszej pracy znajdą Państwo podsumowanie różnorodnych badań, przeprowadzonych w ciągu kilku ostatnich lat dotyczących działania oryginalnego systemu podkolanówek uciskowych, składającego się z podkolanówki wewnętrznej i medycznej podkolanówki uciskowej z zamkiem błyskawicznym. Wyniki tych badań dowodzą, że system podkolanówek uciskowych stanowi dobrą alternatywę względem opatrunków uciskowych i w leczeniu owrzodzeń żylnych może być, co najmniej tak samo skuteczny.

Barbara Vollert, Ulrich Scherdin Uniwersytecka Klinika Dermatologii w Tybindze. Beiersdorf S.A., Hamburg. Wydawnictwo PERFUSION Sp z o.o. Regensburger Strasse 44-46 90478 Norymberga
Praca oryginalna

Owrzodzenia żylne stanowią częste schorzenia, mimo że przeważnie są niewidoczne dla oka. Na owrzodzenia cierpi od 1 do 2% populacji w Niemczech, co stanowi od 1 do nawet 1,5 miliona osób. Owrzodzenia żylne najczęściej występują u osób starszych, jednak aż 40% dostrzega pierwsze objawy tej choroby, przed osiągnięciem 50 roku życia. Owrzodzenia żylne stanowią poważne obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej. Starsze analizy, odnoszące się jeszcze do Niemiec Zachodnich, wykazywały straty w wysokości od 2 do 3 miliardów marek niemieckich rocznie. W 1991 z powodu owrzodzeń żylnych w Niemczech absencja chorobowa kosztowała ponad 2 miliony oraz 1,2 miliona wypłacono zasiłku chorobowego. Na 4-miesięczną terapię ambulatoryjną pacjenta z owrzodzeniem żylnym w Stanach Zjednoczonych wydaje się około 2500 dolarów. Adekwatnie dostosowana terapia oraz stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarza sprawia, że procent osób z całkowitym wygojeniem wynosi od 66% do 90%. Jednak w ciągu pierwszego roku nawroty obrzęków pochodzenia żylnego, pojawiające się na podudziu są wyjątkowo częste i dotyczą od 30% do nawet 57% pacjentów. Najczęstszą przyczyną tych nawrotów choroby jest niewystarczające stosowanie się pacjentów do zaleceń terapeutycznych, które traktowane są jako zbyt uciążliwe i nieprzyjemne.

Przyczyny występowania owrzodzeń żylnych: Zaburzenia makro- i mikrokrążenia

Przyczyną powstawania owrzodzeń żylnych jest przeważnie niedostateczne lub brak leczenia chronicznej niewydolności żylnej. U pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną skutkiem żylaków oraz zakrzepicy kończyn dolnych jest niewydolność zastawek żylnych oraz zaburzenia makrokrążenia w systemie żylnym nóg. W zdrowych naczyniach krew żylna przy skurczu mięśni łydki przemieszcza się w kierunku serca i jej powrót jest blokowany przez zastawki żylne. U pacjentów z chroniczną niewydolnością żył z powodu niewydolności zastawek żylnych krew cofa się ku dołowi. Przy zwolnieniu napięcia mięśni w łydkach krew ponownie płynie wahadłowo w obu kierunkach i przy następnym kroku spływa ku dołowi, odwrotnie do prawidłowego fizjologicznie kierunku przepływu krwi. Rosnące przy każdym kroku ciśnienie przekazywane jest dalej aż do naczyń włosowatych. Podwyższone ciśnienie w głównych naczyniach prowadzi do gromadzenia wody i białek w tkankach oraz do hamowania resorpcji końcowych produktów przemiany materii. To z kolei, prowadzi bezpośrednio do wytworzenia się obrzęku i odpowiada za niewystarczające zaopatrzenie tkanek w tlen i substancje odżywcze. W trakcie tego procesu dochodzi także do aktywacji leukocytów, które w efekcie uwalniają substancje o destruktywnym potencjale (np. enzymy proteolityczne i wolne reaktywne form tlenu) i przyczyniają się do niszczenia otaczających tkanek. Wszystkie te mechanizmy prowadzą do znaczącego uszkodzenia skóry i tkanki, co z kolei skutkuje tym, że nawet najdrobniejsze skaleczenia nie goją się same i kończą się owrzodzeniami żylnymi.

Terapia pierwszego wyboru: kompresjoterapia

Warunkiem skutecznej terapii owrzodzeń żylnych jest - obok miejscowego, zróżnicowanego leczenia otwartych ran w środowisku wilgotnym, leczenie przyczyny powstawania owrzodzeń, tzn. niewydolności żylnej. Skuteczne leczenie niewydolności żylnej zapewnia sukcesywnie prowadzona terapia uciskowa. Adekwatny ucisk zewnętrzny może zredukować zarówno obrzęk jak też pozytywnie wpłynąć na zaburzoną dynamikę w białkach hemowych, ponieważ zewnętrzna kompresja powoduje zwężenie światła żył, dzięki czemu prędkość przepływu krwi żylnej znacząco wzrasta. Ponadto stosowanie ucisku zewnętrznego sprawia, że relatywnie poprawia się domykanie zastawek żylnych, dzięki czemu zastój krwi żylnej może zostać znacznie zredukowany lub nawet zlikwidowany. Przy leczeniu wrzodów żylnych ucisk w okolicy kostki powinien wynosić przynajmniej 20 do 30 mmHg. Za korzystny uchodzi także ucisk około 40 mmHg.

Możliwe problemy przy leczeniu opatrunkami uciskowymi

Do tej pory przy leczeniu owrzodzeń żylnych stosowano przede wszystkim opatrunki uciskowe. W Europie, z wyłączeniem Wielkiej Brytanii, propagowano użytkowanie elastycznych opatrunków materiałowych o małym naciągu (Short stretch), które zapewniały nodze wysoki ucisk w czasie ruchu, ale za to znikomy w stanie spoczynku. Nakładanie opatrunku uciskowego z terapeutycznym gradientem uciskowym jest niełatwe i w związku z tym powinno być zarezerwowane dla przeszkolonego i profesjonalnego personelu. Co ciekawe, wydaje się, że fachowcy również mają niejednokrotnie problemy z dostosowaniem niezbędnego ucisku. Dodatkowo prawidłowe zakładanie opatrunków kompresyjnych jest tym bardziej skomplikowane, że podczas pierwszych godzin dochodzi do spadku ciśnienia uciskowego. Główny problem przy leczeniu owrzodzeń podudzi polega na tym, że kompresjoterapia prowadzona samodzielnie przez pacjenta (aż 50% pacjentów samodzielnie próbuje leczyć owrzodzenia) jest zupełnie nieefektywna, a nawet sprawia, że uleczalne owrzodzenia stają się trudniejsze do wyleczenia.

Poprawa leczenia poprzez zastosowanie podkolanówek uciskowych

Stosowanie dobrze dopasowanych podkolanówek uciskowych powoduje, że powodzenie terapii staje się niezależne od umiejętności pacjenta w nakładaniu bandaży. Dodatkowo bardzo często podkolanówki uciskowe są przez pacjentów lepiej tolerowane niż bandaże, co powoduje, że można liczyć na lepszą współpracę z ich strony i dokładniejsze stosowanie się do zaleceń. Przy terapii owrzodzeń żylnych dotychczas zaniedbywano podkolanówki uciskowe na rzecz bandaży. Podkolanówki uchodziły za znacznie mniej efektywne, w niektórych publikacjach były opisywane nawet jako przeciwwskazanie dla leczenia owrzodzeń. Lata terapii owrzodzeń za pomocą podkolanówek uciskowych wskazują jednak na to, że mogą one leczyć tak samo, jeśli nie bardziej skutecznie, niż opatrunki uciskowe.

Długofalowe skutki terapii za pomocą nowego systemu podkolanówek uciskowych

Dopiero w 1990 roku, Young and Terwood zakomunikowali o istnieniu nowoczesnego systemu leczenia owrzodzeń żylnych za pomocą podkolanówek uciskowych JOBST UlcerCARE®. System kompresji JOBST UlcerCARE® składa się z podkolanówki wewnętrznej oraz podkolanówki uciskowej z zamkiem błyskawicznym. Według informacji podawanych przez producenta obie części składowe wywierają ucisk o łącznej sile 40 mmHg w okolicach kostki, który słabnie w kierunku kolana. Te dane zostały potwierdzone przez doniesienia publikacji bazujące na doświadczeniach pacjentów. Podkolanówka wewnętrzna pomaga przytrzymać opatrunek, a także ułatwia pacjentowi zakładanie medycznych podkolanówek zewnętrznych. Zmiana opatrunku, włączając w to zdejmowanie oraz nakładanie obydwu podkolanówek, zajmuje pacjentowi przeciętnie mniej niż 10 minut.

Podczas gdy podkolanówka wewnętrzna, wywierająca w okolicach kostki ucisk około 10 mmHg i może być noszona przez całą dobę, medyczna podkolanówka z zamkiem musi być zdejmowana na noc. Aby zagwarantować optymalny efekt terapii i zaoszczędzić koszty leczenia, należy stosować system kompresji UlcerCARE® dopiero po skutecznym zredukowaniu obrzęku limfatycznego.

Najnowsze badania pokazują, że system kompresji UlcerCARE® przyczynia się do znaczącej poprawy hemodynamiki w żyłach śródstopia oraz łydki. W badaniu pilotażowym Samson badał 30 ambulatoryjnych pacjentów cierpiących na owrzodzenie żylne (średnia powierzchnia owrzodzenia wyniosła 6,3 cm2) przy użyciu hydroaktywnych opatrunków oraz systemu kompresji UlcerCARE®. Przeciętnie po upływie 8,3 tygodni wszystkie owrzodzenia były wyleczone, także takie (w liczbie 15), których poprzednio nie udało się wyleczyć przy pomocy opatrunku z kleiny.

W roku 1996 Samson i Schowalter udostępnili publicznie wyniki dużego badania przeprowadzonego na pacjentach (53 pacjentów, 64 owrzodzenia o przeciętnej powierzchni 6,1 cm2), którzy zostali wyleczeni właśnie za pomocą tej metody. Także w tym badaniu wszystkie obrzęki udało się wyleczyć, a przeciętny czas gojenia wyniósł 10 tygodni. Koszty leczenia przy pomocy systemu kompresji UlcerCARE® wyniosły od 83 do 1474 dolarów, średnio 507 dolarów na pacjenta. W tym samym badaniu zostało również pokazane, że przy konsekwentnym stosowaniu systemu kompresji JOBST UlcerCARE® owrzodzenia odnowiły się w ciągu następnych 2 lat tylko u 4% pacjentów.

Do równie pozytywnych wniosków prowadzi publikacja Weiss i inni. Przy stosowaniu systemu kompresji UlcerCARE® oraz dwóch typów opatrunków hydroaktywnych u 80% pacjentów (średnia powierzchnia owrzodzenia 2 cm2), którzy ukończyli badanie, doszło do całkowitego zagojenia się ran w przeciągu 16 tygodni. Przeciętny czas wyleczenia wyniósł tylko 6,9 tygodnia.

Także nowe badania z Włoch potwierdzają teorię o skuteczności systemu podkolanówek uciskowych. Baccaglini i inni opublikował w 1998 roku wyniki badań przeprowadzonych na 31 pacjentach (przeciętna powierzchnia owrzodzenia wyniosła 1,6 cm2), z czego całe badanie ukończyło 24 pacjentów. Przeciętny czas terapii wyniósł 5,8 tygodnia. Te wyniki mogą być potwierdzone na większej grupie pacjentów.

Chociaż wyniki różnorodnych badań często ciężko ze sobą porównać, to jednak opublikowane dane udowadniają, że system kompresji medycznej JOBST UlcerCARE® jest przynajmniej tak samo skuteczny jak inne metody leczenia. Poziom nawrotów owrzodzeń świadczy o tym, że jest to skuteczna metoda leczenia. Współpraca ze strony pacjentów stwierdzona na podstawie badań jest wysoka, zaś procent nawrotów choroby - w przypadku konsekwentnego stosowania - wyjątkowo niski. Większość pacjentów uznała system podkolanówek uciskowych JOBST UlcerCARE® za godną rozważenia formę terapii. Powyższe dane świadczą poza tym, że system kompresji JOBST UlcerCARE® może zostać wprowadzony jako dobry i skuteczny sposób leczenia owrzodzeń u mobilnych pacjentów cierpiących na chroniczną niewydolność żylną.

Centrum Flebologii
Centrum Flebologii - Adres
ul. Witoszyńskiego 5
03-983 Warszawa