Kontakt Facebook YouTube Instagram E-mail Opinie google
Flebologia

Limfologia

Owrzodzenia limfatyczne

Pacjenci z obrzękiem limfatycznym mają znacznie zwiększone ryzyko powstawania ran.

Dlaczego mając obrzęk limfatyczny pacjenci narażeni są na tworzenie się ran?

Rany otworzyć się mogą na skutek infekcji, a także utrzymującej się wilgoci i zakażenia grzybiczego w fałdach skóry kończyny zniekształconej obrzękiem. Gdy kończyna jest bardzo obrzęknięta, każdy, nawet drobny uraz, zadrapanie, skaleczenie, czy otarcie może dać początek powstania ran. Często z rany wycieka chłonka (limfotok), pacjenci mówią "mam rany z cieknącą wodą". Wysięk taki zwiększa ryzyko infekcji i spowolnia gojenie. Ważne jest przestrzeganie pewnych zasad pielęgnacji ran powstałych w przebiegu obrzęku limfatycznego, a także stosowanie kompresjoterapii w celu zmniejszenia ryzyka dalszych powikłań.

Jakie są ogólne zasady leczenia ran limfatycznych?

  1. Należy dbać o czystość ran. Ważne jest, aby oczyszczać łożysko rany. Polecamy płukanie ran solą fizjologiczną. Pomaga to usunąć bakterie i fragmenty martwych tkanek. Takie nawadnianie rany powinno stać się częścią rutynowej opieki. Okazuje się, że płukanie ran wodą z kranu może spełnić tę samą rolę, ale jałowa sól fizjologiczna jest powszechnie uważana za bezpieczniejszą i to ona powinna być stosowana. Stosowanie innych leków, czy środków odkażających, jak jodyna, czy woda utleniona może utrudniać gojenie się ran. 
  2. Martwe tkanki w ranie stają się pożywką dla bakterii. Wywołują także reakcję zapalną, która utrudnia gojenie ran. Oczyszczanie rany jest więc konieczne dla prawidłowego gojenia. Wykonuje się różnymi sposobami: ultradźwiękami, chirurgicznie - skalpelem wycinając martwe tkanki, ale także autolitycznie za pomocą hydrożeli poprzez stymulowanie własnych enzymów do rozkładu tkanki martwiczej.
  3. Rany utrzymywane w środowisku wilgotnym goją się szybciej. Ważne jest jednak, aby dobrać stosowny opatrunek do ilości wysięku. Należy także chronić brzegi rany przed maceracją z powodu wysięku. Ochronę skóry wokół rany uzyskamy także poprzez zastosowanie środków zawierających dimetikon lub cynk.
  4. Wybór odpowiedniego opatrunku ma duży wpływ na szybkość gojenia i ewentualne powstanie blizn. Nie ma idealnego opatrunek dla wszystkich ran. Często rodzaj opatrunku zmienia się kilkakrotnie w miarę postępu gojenia się ran. 
  • Hydrożele zawierają do 90% wody. Opatrunki te zwiększają wilgoć w ranie i wspomagają jej oczyszczanie.
  • Hydrokoloidy to opatrunki, które zapewniają wilgotne środowisko i chronią ranę przed bakteriami.
  • Opatrunki piankowe chronią łożysko rany i pochłaniają wysięk.
  • Opatrunki kolagenowe zawierają kolagen, najpowszechniej występujące białko w organizmie. Opatrunki są wskazane do czystych ran, gdy pojawia się ziarnina. Przyspieszają proces gojenia ran.
  • Opatrunki ze srebrem są przeciwbakteryjne i stosowane do ran zakażonych. Istnieje jednak kilka niedawno opublikowanych badań, które sugerują powstanie oporność bakterii w wyniku stosowania opatrunków ze srebrem.
  • Opatrunki DACC, najnowszej technologii, która wiąże bakterie, by je usunąć z rany. Jedno z badań pokazuje DACC może wiązać ponad 100k bakterii / cm2 w ciągu zaledwie 30 sekund, a miliony / cm2 w ciągu kilku godzin. Opatrunki DACC mogą być łączone z innymi opatrunkami do usuwania bakterii z dna rany.
  1. Niezmiernie ważne w leczeniu ran limfatycznych jest zmniejszenie obrzęku.

Dlaczego tak ważna jest kompresja medyczna w leczeniu ran limfatycznych? 

Do komórek w kończynie dotkniętej obrzękiem dostarczana jest mniejsza ilość tlenu. Płyn znajdujący się w przestrzeni międzykomórkowej pacjentów z obrzękiem limfatycznym ma podwyższoną zawartość białka. Białka te mogą służyć jako pożywka dla rozwoju bakterii. Stwarza to dodatkowe obciążenie dla komórek i zwiększa ryzyko infekcji, która w przypadku tej grupy pacjentów rozprzestrzenia się szybko.

Białe krwinki potrzebują tlenu do zwalczania infekcji. Białe krwinki używają tlenu do tworzenia rodników tlenowych, które pomagają zwalczać zakażenia. Dysmutaza ponadtlenkowa to enzym w makrofagach białych krwinek, który tworzy wybuch oksydacyjny zwalczający infekcję. Jeżeli stężenie tlenu jest niskie, białe krwinki nie działają. Ryzyko zakażenia jest duże. To dlatego infekcje u pacjentów z obrzękiem limfatycznym mają ciężki przebieg.

Kompresja zmniejszając obrzęk przywraca dostarczanie tlenu i składników odżywczych do komórek. Zmniejszenie obrzęku jest elementem podstawowym w leczeniu owrzodzeń limfatycznych.

Jak zatrzymać limfotok czyli jak leczyć i zapobiegać wyciekom limfy?

Limfotok, czyli przeciekanie chłonki przez skórę to bardzo charakterystyczna cecha ran powstałych w przebiegu obrzęku limfatycznego, jednocześnie bardzo uciążliwa dla pacjentów i ich opiekunów.

Uniesienie kończyny może pomóc przy obrzękach powstałych z innych powodów, nie działa niestety w przypadku obrzęków limfatycznych. Tutaj najważniejszą rolę odgrywa wdrożenie terapii przeciwobrzękowej, a przede wszystkim zastosowanie kompresji poprzez bandażowanie wielowarstwowe, manualnego drenażu limfatycznego oraz odpowiednia ochrona skóry.

Ponieważ kompresja nadwyręża skórę tak ważne jest jej prawidłowe zastosowanie, a szczególnie użycie odpowiednich podkładów wyścielających, amortyzujących ucisk i chroniących skórę.

Na początku zmiany opatrunków kompresyjnych są wymagane nawet 2 razy dziennie i stosowanie także miejscowo działających środków hamujących rozwój bakterii i grzybów. Wbrew powszechnie panującym opiniom, silna kompresja poprawia stan skór, a nie pogarsza. Jeśli tak się dzieje, trzeba zweryfikować jakość materiałów i technikę kompresji. 

Warto skomentować ordynowanie diuretyków (leków moczopędnych) pacjentom z obrzękiem limfatycznym oraz ranami z silnym wysiękiem limfy. Mimo, że może to dać chwilową poprawę i zatrzymanie wycieku chłonki, nie powinno być stosowaną terapią, ponieważ pogarsza ona stan obrzęku oraz grozi ryzykiem zakażenia. Diuretyki doprowadzają do zmniejszenia objętości wody w obrzęku, a tym samym kumulując białka, obrzęk twardnieje, a białka stają się doskonałą pożywką dla bakterii, Pacjenci nie powinni zmniejszać ilośc przyjmowanych płynów, a wręcz je zwiększać.

Filmy

Broszury

  •  
Centrum Flebologii
Centrum Flebologii - Adres
ul. Witoszyńskiego 5
03-983 Warszawa