Limfologia
Istnieją pewne testy diagnostyczne i metody obrazowania obrzęku pomocne w diagnostyce obrzęku limfatycznego, jednak najważniejszy jest obraz kliniczny i analiza historii choroby.
Ważne są wszystkie zabiegi przeprowadzone na obrzękniętej kończynie, a także urazy ortopedyczne, zmiażdżenia, złamania. Niektóre procedury diagnostyczne czy terapeutyczne mogą uszkodzić naczynia limfatyczne. Onkologiczne operacje związane z usunięciem węzłów chłonnych, czy napromieniowanie doprowadzające do zwłóknienia naczyń limfatycznych wskazują powód powstanie obrzęku. Toczące się procesy nowotworowe, czy przerzuty mogą także manifestować się obrzękiem. Unieruchomienie w wyniku porażeń, czy po prostu długie przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej, a także choroby stawów, otyłość mogą również wyjaśnić schorzenie. Przebyte zapalenia skóry i tkanki podskórnej, najczęściej w przebiegu róży stają się kluczem postawienia diagnozy. Przewlekła niewydolność żylna, niewydolność krążenia, wątroby, nerek, niedoczynność tarczycy – tutaj także można znaleźć przyczynę problemu.
Postawienie diagnozy staje się bardziej skomplikowane u pacjentów z pierwotnym obrzękiem limfatycznym, gdzie objawy mogą być obecne od urodzenia lub są od wielu lat i stopniowo narastają.
Badanie ultrasonograficzne, które zawsze wykonujemy podczas pierwszej wizyty diagnostycznej, polega na ocenie budowy tkanek. Obrzęk limfatyczny uwidaczniany jest jako ciemne przestrzenie niepoddające się uciskowi głowicy. Miejsca wypełnione chłonką są równoległe do powierzchni skóry, wyraźnie odgraniczone od tkanki tłuszczowej. Badanie USG-Doppler umożliwia określenie lokalizacji obrzęku i dokładny pomiar jego wielkości. Pozwala także na wykluczenie niewydolności żylnej jako przyczyny obrzęku, a także uwidocznienie zakrzepicy żył głębokich, która wymaga pilnego wdrożenia leczenia przeciwzakrzepowego i jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do rozpoczęcia Kompleksowej Terapii Przeciwzastoinowej (Przeciwobrzękowej).
Tomografia komputerowa jest badaniem zlecanym u pacjentów z podejrzeniem etiologii nowotworowej obrzęków. Można także wykorzystać rezonans magnetyczny w ocenie obrzęku czy limfoscyntygrafię. Limfoscyntygrafia jest rodzajem obrazowania, które wykorzystuje się, aby zobaczyć naczynia limfatyczne i węzły chłonne. Można pokazać, czy układ limfatyczny nie ma żadnych nieprawidłowości w swojej budowie lub w przepływie limfy.
Analiza bioimpedancji mierzy opór elektryczny tkanek i jest stosowana do wykrywania płynu zewnątrzkomórkowego. Dzięki temu badaniu można oceniać efekty fizjoterapii, ale przede wszystkim jest narzędziem wykrywania obrzęków subklinicznych, czyli obrzęków stopnia 0 i pozwala objąć opieką pacjentów jak najszybciej, także wtedy, gdy obrzęk jest jeszcze niewidoczny.
Są proste techniki określania zaawansowania obrzęku limfatycznego. Tonometria to po prostu uciśnięcie kciukiem miejsca dotkniętego obrzękiem. Powstaje dołek po kciuku, który się cofa szybko lub nie zanika przez dłuższy czas. Przy zaawansowanej postaci obrzęku nie udaje się go w ogóle ucisnąć – to efekt włóknienia tkanek.
Innym testem diagnostycznym obrzęku jest zbadanie objawu Kaposi-Stemmera. Ten test mierzy możliwość ujęcia ładu skóry i go uniesienia, zwykle jest sprawdzany u nasady palców w stopie, ale można go wykonać w dowolnym miejscu podejrzewanym o obrzęk. Jeśli nie udaje się ująć w palce i unieść fałdu skóry oznacza to objaw dodatni Stemmera i wskazuje na obrzęk limfatyczny. Objaw negatywny nie wyklucza jednak diagnozy obrzęku limfatycznego.
Pomiary kończyn (wolumetria) jest standardowym sposobem diagnozowania obrzęku limfatycznego. Międzynarodowe Towarzystwo Obrzęku Limfatycznego (International Society of Lymphedema) rekomenduje prostą skalę oceny objętości kończyny w celu określenia zaawansowania schorzenia:
W przypadku obrzęku wtórnego po leczeniu onkologicznym raka piersi National Lymphedema Network zaleca rozpoczęcie terapii przeciwzastoinowej, gdy nastąpi zmiana co najmniej 2 cm w każdym pomiarze obwodów ręki lub więcej niż 5%. Zaleca się wykonanie co najmniej sześciu pomiarów każdej kończyny. Pomiary powinny być wykonywane przez przeszkolony personel medyczny.
Żylaki to nie tylko kwestia wygląd, żylaki mogą powodować problemy zdrowotne! Mogą być przyczyną poważnych komplikacji i często wymagają interwencji, nawet chirurgicznych. Dzięki ćwiczeniom możesz wpłynąć na rozwój choroby żylakowej i ją powstrzymać
8 lipca 2022 roku do konsultacji publicznych został skierowany projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego zasady refundowania wyrobów medycznych, w tym wyrobów płaskodzianych na obrzęki limfatyczne.
Zakrzepica u sportowców jest ogromnym zaskoczeniem. Bycie zdrowym i bycie sportowcem nie zapobiega powstawaniu zakrzepów krwi. Uprawianie sportów może zwiększyć ryzyko zakrzepicy. Dotyczy to przede wszystkim sportów walki oraz gier zespołowych.
Czy obrzęk limfatyczny naraża na zwiększone ryzyko zarażenia się koronawirusem? Czy szczepienie przeciwko COVID-19 jest zalecane u pacjentów z obrzękiem limfatycznym? Jak postępować podczas pandemii, gdy mam obrzęk limfatycznym? Jak sobie radzić w tym czasie z kompresja medyczną.
