Zakrzepica u sportowców

Czy jest możliwe, że uprawianie sportu zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy?

Uprawianie sportów może zwiększyć ryzyko zakrzepicy. Dotyczy to przede wszystkim  sportów walki oraz gier zespołowych. Dlaczego? Przecież sport to zdrowie!

Od dawna wiadomo, że jednym z czynników, który zwiększa ryzyko zakrzepicy jest uraz naczyń. Nieaktywne czynniki krzepnięcia zaczynają się wtedy wzajemnie aktywować, by zaradzić sytuacji i zamknąć powstałe uszkodzenia. Do uszkodzonego śródbłonka przyklejają się krwinki i tak powstają zakrzepy.

Jak objawia się zakrzepica u sportowców?

Zakrzepica u sportowców objawia się w taki sam sposób, jak u innych ludzi, przypomnijmy.

Najczęstsze objawy zakrzepicy żył głębokich u sportowców to:

• obrzęk, zwykle w nodze (może wystąpić również w ramieniu, zwłaszcza u ciężarowców, gimnastyków, wioślarzy itp.),
• ból lub tkliwość nóg (lub ramion), zwykle określany jako skurcz,
• zaczerwienienie i ucieplenie kończyny.

Zator tętnicy płucnej manifestuje się:

• nagłą dusznością,
• ostrym bólem w klatce piersiowej, powiększającym się wraz z pogłębianiem oddechu,
• przyspieszone tętno,
• omdlenie,
• kaszel, czasami z krwią.

Objawy te mogą być szczególnie w tej grupie osób źle zinterpretowane.

Uprawiający sport uważają się za niezwyciężonych, a pracownicy służby zdrowia często bagatelizują objawy, rzadkie u osób młodych i przecież okazów zdrowia. Objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej mogą być źle zdiagnozowane. Przyczyny bóli nóg nierzadko najpierw poszukuje się w urazach mięśni, ich naciągnięciu czy wręcz rozerwaniu, skręceniu stawów, czy w przeciążeniach. Ból w klatce piersiowej czy duszność identyfikuje się jako zapalenie chrząstek żebrowych, czy naciągnięcie mięśni. Nawet zapalenie płuc wydaje się bardziej prawdopodobne niż groźny zator tętnicy płucnej.

Uprawianie jakich dyscyplin sportowych wiąże się z największym ryzykiem zakrzepicy?

Uprawianie sportów, które doprowadzają do kontuzji i urazów wiąże się z największym ryzykiem zakrzepicy.

Koszykówka – to lider rankingu. Jak w każdych sportach grupowych, tutaj łatwo o kontuzje. Gra wymaga skrętów, podskoków, a dodatkowo kontuzje są groźne z powodu twardego podłoża i gabarytów sportowców.

Siatkówka – podobnie jest areną wielu urazów, choć tutaj rozdzielenie siatką dwóch drużyn może trochę powstrzymywać temperament sportowców.

Piłka nożna – bardzo kontaktowy sport i tutaj najczęstsze kontuzje dotyczą nóg, zerwania mięśni uda oraz urazy stawów.

Hokej na lodzie – mniej popularny w Polsce, ale bardzo kontuzjogenny.

Sporty walki – tu urazy są elementem sportu, urazy muszą być, definiują ten sport.

Jakie dodatkowe czynniki zwiększają ryzyko zakrzepicy u sportowców?

Dodatkowo pewne czynniki związane z uprawianiem sportów zwiększają ryzyko zakrzepicy:

• odwodnienie z powodu dużego wysiłku,
• częste podróże, także na długich dystansach, często samolotem,
• dłuższe unieruchomienie związane z urazami.

Oczywiście sportowcy mogą być narażeni na zwiększone ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej także z powodu:

• stosowania antykoncepcji, czy terapii hormonalnych,
• obciążeń dziedzicznych związanych z krzepliwością krwi,
• występowania choroby zakrzepowo-zatorowej w rodzinie,
• ciąży,
• wrodzonych nieprawidłowości anatomii żył.

Bycie zdrowym i bycie sportowcem nie zapobiega powstawaniu zakrzepów krwi. Decyzje dotyczące leczenia osób z zakrzepami krwi muszą być zindywidualizowane. Dotyczy to szczególnie młodych, pozornie zdrowych osób, takich jak sportowcy.

Zakrzepica u sportowców jest ogromnym zaskoczeniem. Bywa, że nagle z podium sportowiec staje się bezrobotnym, a nawet niepełnosprawnym. To inny aspekt tej zaskakującej choroby, aspekt psychospołeczny.